Reakcja Ordo Iuris na uwagi Komitetu Praw Człowieka dotyczące dostępu do aborcji w Polsce

Fotolia

Obecnie trwająca dyskusja w Polsce na temat ochrony życia wpisuje się w globalny kontekst jakim jest okresowy monitoring przestrzegania praw i wolności człowieka zagwarantowanych w Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych (MPPOiP). Zgodnie z postanowieniami Paktu, Państwa Strony co cztery lata zobowiązane są do okresowego przedstawiania raportu o stanie przestrzegania praw i wolności potwierdzonych w MPPOiP. Dodatkowo Komitet Praw Człowieka ONZ (KPCZ) wypracował praktykę tzw. monitoringu Follow-up, której celem jest sprawdzenie, po roku od przyjęcia rekomendacji do okresowych raportów, czy Państwo Strona przyjęła rekomendacje Komitetu do wybranych, najważniejszych zdaniem Komitetu zagadnień.

Obecna procedura Follow-up, w której Polska złożyła swoje krótkie podsumowanie (tzw. Follow-up State party’s report) dotyczyła m.in. kwestii uregulowań prawnych i praktyki odnoszących się do aborcyjnego zabicia dziecka nienarodzonego. Komitet Praw Człowieka w sposób jednoznaczny i radykalny rekomendował Polsce, aby dołożyła starań do zapewnienia jak najefektywniejszego dostępu do aborcyjnego zabicia dziecka nienarodzonego, zwłaszcza w przypadku powoływania się przez lekarzy na klauzulę sumienia. Dodatkowo Komitet podkreślił bardzo wyraźnie, że Polska powinna powstrzymać się od przyjmowania jakichkolwiek ustawowych reform ograniczających dostęp do aborcyjnego zabicia dziecka nienarodzonego.  

W odpowiedzi Polska wskazała, na obowiązujące przepisy w ramach wyznaczonych przez Komitet kwestii takich jak: ustawowe przesłanki dopuszczalności aborcyjnego zabicia dziecka nienarodzonego, stosowania klauzuli sumienia, zgłaszania sprzeciwu do opinii lekarza do Komisji Lekarskiej, dostępności badań prenatalnych.

Instytut Ordo Iuris we współpracy z polskimi i międzynarodowymi organizacjami pozarządowymi skomentował powyższe rekomendacje Komitetu jak i stanowisko Polski w procedurze Follow-up (tzw. Alternative Follow-up Report). Stanowisko Ordo Iuris wsparły: ADF International, FAFCE – Federation of Catholic Family Associations in Europe, Fundacja Centrum Wspierania Inicjatyw dla Życia i Rodziny, Fundacja Konfederaja Kobiet RP, Fundacja Małych Stópek, Fundacja Pro-prawo do życia, Instytut Ordo Caritatis, Life Network Foundation Malta, SPUC – Pro Life – Society for the Protection of Unborn Children.

W przedstawionym stanowisku wskazano przede wszystkim na to, że zgodnie z pkt. 8.25 Programu Działań Międzynarodowej Konferencji w sprawie Ludności i Rozwoju z 1994r.  kształtowanie polityki zdrowotnej państwa należy do jego wyłącznej kompetencji.  Swoboda państw w tym zakresie wynika z uniwersalnej zgody państw, które potwierdziły, że „wszelkie środki oraz zmiany związane z aborcją w ramach systemu opieki zdrowotnej mogą być ustalane na poziomie krajowym lub lokalnym zgodnie z krajowym procesem legislacyjnym”. Dlatego też wszelkie rekomendacje Komitetu przestrzegające Polskę przed wprowadzeniem pełnej ochrony życia człowieka od poczęcia są bezpodstawne w świetle  prawa międzynarodowego.  W stanowisku podkreślono także potrzebę zmian w polskim ustawodawstwie w celu zrównania poziomu ochrony ustawowej prawa do życia z ochroną przewidzianą w Konstytucji RP, gdzie życie ludzkie staje się wartością chronioną konstytucyjnie już w fazie prenatalnej. Zwrócono także uwagę, że brak jest w Konstytucji RP oraz w ustawie o ochronie płodu ludzkiego rzekomego „prawa kobiet do przerywania ciąży”, a prawo do posiadania dziecka nie oznacza prawa do unicestwienia rozwijającego się płodu ludzkiego. W sprawie wolności sumienia podkreślono zgodnie z wyrokiem Trybunał Konstytucyjnego (Wyr. TK z 07.10.2015r., K 12/14)  m.in. że ustawodawca nie może dowolnie kształtować albo znosić prawa do sprzeciwu sumienia. Prawo do sprzeciwu sumienia musi być respektowane niezależnie od tego, czy istnieją przepisy ustawowe ją potwierdzające, a obowiązujący obecnie środek odwoławczy – sprzeciw na opinię lekarza do Komisji Lekarskiej odpowiada orzeczeniu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydanego w sprawie  P. i S. przeciwko Polsce.

Stanowisko dostępne jest pod linkiem: http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?symbolno=INT%2fCCPR%2fNGS%2fPOL%2f29939&Lang=e